اکادمی انار به عنوان یک نهاد آموزشی، در ابتدای سال 2024 با استفاده از سیستم مدرن آنلاین، بیش از 200 دانش آموز دختر را از صنف هفت الی دوازده در سراسر افغانستان تحت پوشش قرار داده است. گنجانیدن مفاهیم حقوق بشری در نصاب آموزشی،میتودهای مدرن و مؤثر، استفاده از سیستم آموزشی آنلاین،شفافیت و مدیریت خوب از موارد برجسته و اساسی بوده که منتج به تغییر و خودآگاهی در شاگردان گردیده است. در این گزارش به نکات برجسته و مؤثر آموزشی که منتج به تغییر و پیشرفت شاگردان گردیده اشاره خواهد شد.
در زمینه حقوق بشر
مضمون حقوق بشر به عنوان یکی مضامین درسی، شامل نصاب آموزشی اکادمی انار بوده است. این مضمون مورد استقبال شاگردان قرار گرفته و آن را به عنوان یکی از مضامین کلیدی و مهم عنوان کرده اند. ارزیابی های کلی نشان می دهد که شاگردان دوره لیسه در کنار آموزش سایر مضامین درسی، اکنون از حق و حقوق بشری شان نیز آگاهی یافته و این ظرفیت به وجود آمده تا قادر به شناخت از حقوق خود در جامعه باشند.
استیلا قریشی یکی از دانش آموزان اکادمی انار می گوید که درس های حقوق بشر باعث گردیده که او از حقوق زنان بیشتر آگاهی حاصل کند و برای تأمین برابری مبارزه کند. او می گوید که حقوق بشر برای شان بسیار مباحث تازه را آموختانده و اکنون احترام به تفاوت ها، باورمندی به تنوع و آزادی های مدنی، بشردوستی و اصل کرامت انسانی از معیارهایی است که برای زندگی خود انتخاب کرده است.
نظام حاکم در افغانستان محدودیت های پرشماری برای زنان وضع کرده و آنها را از حق و حقوق شان محروم ساخته است. ممکن بسیاری از دانشجویان دختر آگاهی کافی از حقوق خود نداشته و برخی محرومیت ها را جز فرهنگ قبول شده جامعه می پندارند. اما تدریس مضمون حقوق بشر از جمله «کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان» یک تکان اساسی برای دختران است که آنها را با دنیای بیرون و مباحث حقوق زنان در سطح بین الملل آشنا می سازد. بر مبنای این هدف، مضمون حقوق بشر بیشتر متمرکز به آگاهی دهی دختران از حقوق شان بوده است.
مرضیه محمدی یکی از شاگردان صنف دوازدهم اکادمی انار می گوید: « من یک انسانم و بدون در نظرداشت نژاد و جنسیت در جامعه از حقوق مساوی برخوردار ام. انتظار دارم با من برخورد انسانی شود و به کرامت انسانی من احترام گذاشته شود و خود را نیز موظف می دانم به حقوق و آزادی های دیگرام احترام بگذارم». او می افزاید که مفاهیم را از درس های حقوق بشر آموخته و سرمشق زندگی شان خواهد بود. شگوفه سحر دانشجوی صنف یازدهم اکادمی انار نیز باورمند است که حقوق بشر درس های برای زندگی بوده و به زنان یاد می دهد که در برابر تبعیض و نابرابری سکوت نکند و همچنین به زنان انگیزه می دهد که در فعالیت های اجتماعی و سیاسی سهم بگیرند، زیرا این حق شان است. او از اینکه در اکادمی انار شامل شده اظهار خوشبختی می کند و می گوید که اکنون می داند که زنان در جامعه از چه حق و حقوقی برخوردار است.
رانیا عظیمی دانشجوی صنف یازدهم اکادمی انار به این باور است که مضمون حقوق بشر کمک نموده تا او دیدگاه تازه ای پیرامون دنیا و زندگی شان پیدا کند. او در یک پیام کوتاه نظر خود را اینگونه مطرح کرده است: « مفاهم حقوق بشر به گونهای در ذهن و روان ما نفوذ کرده و تاثیرات عمیق و مثبتی بر اندیشهها و احساسات ما گذاشته است. در هر جا که حقوق بشر رعایت شود ، انسانها احساس امنیت ، احترام و آزادیبیشتری دارند .این احساسات باعث میشود که با یکدیگر با محبت، درک و همدلی برخورد کنیم .مفاهیم حقوق بشر به ما یاد میدهد که جهان بخاطر تفاوت های ما رنگارنگ است و اینتفاوت ها نه تنها باید پذیرفته شوند ، بلکه باید در آغوش گرفته شوند . از این رو ، هر گامی که در راستای احترام به حقوق بشر بر داشته میشود ، نه تنها عدالت را در جامعه برقرار می سازد ، بلکه قلب های انسان ها را به هم نزدیک تر میکند ، و فضایهمزیستی مسالمت آمیز را در دنیای ما گسترش میدهد».
حقوق بشر مورد استقبال خانواده ها نیز قرار داشته است. پدر یکی از شاگردان که نمی خواهد نامی از وی برده شود، به این باور است که گنجانیدن مضمون حقوق بشر در نصاب آموزشی یک ابتکار مثبت بوده و این توانسته سبب تشویق بیشتر دختر اش گردد. به باور ایشان آگاهی از حقوق بشری می تواند آسیب پذیری دختران را در خانواده و جامعه کاهش دهد.
تقویت مهارت های شاگردان
یکی از نتایج محسوس دیگری که اکادمی انار به آن دست یافته، تقویت مهارت های شاگردان از طریق تدریس مضمون «مهارت های زندگی» بوده است. اکادمی انار به صورت هدفمند خواسته است که این مضمون را شامل نصاب تعلیمی نماید که مورد استقبال شاگردان قرار داشته است. نازنین سلطانی آموزگار مضمون مهارت های زندگی می گوید که این مضمون مرتبط به مبحث روانشناسی است، از این رو شاگردان بیشتر به آن علاقه مندی نشان می دهند. او می افزاید: « این مضمون شاگردان را قادر می سازد تا بدانند که در برابر چالش های زندگی چگونه عمل کنند و با افراد و محیط شان چگونه ارتباط برقرار نمایند». به باور او شاگردان ضرورت دارند در قدم اول درک و شناخت اساسی در مورد خود داشته باشند. تدریس مهارت های زندگی این توانایی را در شاگردان ایجاد کرده که آنها در مورد شخصیت، استعداد و رفتار خود بیشتر بدانند و خود را کشف کنند. به باور خانم سلطانی یکی از نکاتی که خیلی محسوس به نظر می رسد این است که شاگردان را بیشتر کنجکاو کرده و جرأت بخشیده و تمام شاگردان در فعالیت های صنفی سهم می گیرند و بیشتر سوال می کنند.
تقویت حس پرسشگری در شاگردان یکی از جنبه های مهم ترتبیتی محسوب می گردد. اکادمی انار در کنار رشد تعلیم یا آموزش، بخش تربیه یا پرورش را نیز از یاد نبرده و بر آن تمرکز داشته است. مضمون مهارت های زندگی که در مراحل مختلف طرح ریزی و تطبیق می گردد، توانسته این هدف اکادمی را نیز برآورده کند.
خانم سلطانی می گوید این مضمون مهارت های شاگردان را تقویت می کند تا بیشتر به درس ها و زندگی خود موفق باشند. او می افزاید: « ما روی دو نوع هدف کوتاه مدت و دراز مدت تمرکز داشتیم که در رویکرد کوتاه مدت ما روی ارتقاء مهارت های مدیریت زمان، کاهش استرس های روزانه، بهبود مهارت های ارتباطی و افزایش اعتماد به نفس متمرکز بودیم و در دراز مدت اهداف ما خودشناسی، توسعه مهارت های اجتماعی و بهبود روابط شخصی، افزایش آگاهی فردی و ارتقاء خودآگاهی، توسعه و بهبود هوش عاطفی و به صورت کلی ایجاد الگوهای سالم برای زندگی وبهبود کیفیت عمومی زندگی هستند». از نظر ایشان عملکرد و جرأت شاگردان نسبت به روز های اول درسی بهتر شده و این نشان دهنده تغییر مثبت و امیدوار کننده می باشد.
سیستم آموزشی مؤثر و مدیریت کارآمد
طرح و تطبیق سیستم آموزشی مدرن آنلاین یکی دیگر از موفقیت های اکادمی محسوب می گردد. خانم اعتمادی سرمعلم اکادمی انار، می گوید: « قدرت یادگیری و مهارت شاگردان در سیستم آموزشی آنلاین فوق العاده رضایت بخش و عالی بوده است». او می افزاید که این روند مورد استقبال گسترده خانواده ها قرار گرفته و رضایت بخش بوده است. به باور خانم اعتمادی انگیزه شاگردان برای استفاده از این سیستم و توانایی استفاده از آن فراتر از انتظار اکادمی بوده است. او می گوید که سیستم (LMS )که از پلتفورم های خود اکادمی است به عنوان سیستم های اصلی مورد استفاده قرار گرفته و علاوه بر این گاهی از اپلیکشن های عمومی مانند گوگل میت و واتسأپ نیز استفاده شده است.
با در نظر داشت اینکه ظرفیت پذیرش اکادمی انار برای سال تحصیلی آزمایشی محدود بوده اما تعداد متقاضیان بسیار بیشتر از آن است. به گفته خانم اعتمادی، اکادمی انار معیارهای مشخص را برای جذب شاگردان در نظر داشته است. دسترسی ثابت به انترنت، نمرات و کارنامه خوب، تعهد و انگیزه از مواردی است که برای جذب شاگردان معیار قرار داده شده است. علاوه بر اینها تلاش شده است که توازن در موقعیتهای جغرافیایی در نظر گرفته شود تا فرصت برابر برای افراد در شهرها و ولایتهای مختلف کشور فراهم گردد.
دورنمای اکادمی
اکادمی انار هرچند به عنوان یک نهاد نو تأسیس، اما در جریان یکسال گذشته توانسته که روی «خط ریل» قرار گیرد و مسیر خود را به صورت مناسب پیدا کند. اکنون تلاش ها برای تقویت و توسعه بیشتر این نهاد وجود دارد تا بتواند شاگردان بیشتر را تحت پوشش قرار دهد. اکادمی انار در راستای دستیابی به این اهداف گام های مشخصی را دنبال میکند.
بینظیر پویا رئیس اکادمی انار می گوید: « اهداف راهبردی ما تنها به شرايط فعلي و خفقان آور طالبان خلاصه نمي شود بلكه اهداف طولاني مدت داریم که شاگردان را در زمينه اموزش، توسعه مهارت هاي عملي و حرفه اي کمک کند تا به خود كفايي و پيشرفت اقتصادي، اجتماعي و حقوقي دست پیدا کنند. بنا بر همين دلايل ما مضامينی را عنواني حقوق بشر، مهارت هاي زندگي و زبان آلمانی در نصاب خود داريم».
خانم پویا ابراز امیدواری می کند که آکادمی انار با توجه به اهداف و برنامههایش در مسیر پیشرفت قرار دارد. به باور ایشان، در دو سال آینده، میتوان انتظار داشت که این نهاد در سطحی بالاتر از نظر تأثیرگذاری و دامنه فعالیتهایش قرار گیرد و همچنین آکادمی انار با تمرکز بر ایجاد تغییر مثبت در زندگی زنان و حمایت از حقوق آنان، میتواند به یکی از نهادهای تأثیرگذار در منطقه تبدیل شود.
بنفشه ( نام مستعار) یکی از شاگردان صنف دهم است که از سپری نمودن صنف دهم در اکادمی انار خرسند است. او امیدوار است که حمایت اکادمی را در قسمت ادامه مکتب و بورسیه تحصیلی با خود داشته باشد. بنفشه می افزاید: « اکنون ما با درک اساسی از حق و حقوق زنان، نه تنها دغدغه زندگی خود بلکه زندگی تمام همنسلانم را دارم و می خواهم برای تأمین حقوق مان مبارزه کنم». او خاطر نشان می کند که این مبارزه مستلزم حمایت و تداوم تحصیلات است تا صدای زنان را آگاهانه بازتاب دهد و از اکادمی انار خواهان حمایت برای تداوم تحصیلات است.
در همین حال، خانم پویا در پاسخ به این پرسش که چه زمینه ها و فرصت های بورسیه تحصیلی برای دخترانی که از صنف دوازدهم اکادمی انار فارغ می شوند وجود دارد؟ می گوید: « آکادمی در راستای فعالیت های آموزشی خود، سر از سال تحصیلی ۲۰۲۵ تصمیم دارد که دوره های کارآموزی(اوسبیلدونگ) پرستاری را راهاندازی کند و فارغین صنف دوازده از آکادمی انار میتوانند آنجا برای سه سال ادامه تحصیل دهند. دوم اینکه اساس و پایه آکادمی انار متمرکز بر صنف های هفتم و هشتم هست و بنا بر طراحی یک سیستم آموزشی استاندارد با درنظر داشت معیارهای بین المللی، وقتی این دانش اموزان از صنف دوازدهم فارغ شوند، مدارک و کارنامه هایشان معتبر هست و میتوانند برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر در کشورهای اروپایی و غیره درخواست بورسیه کنند».
آکادمی انار درحال حاضر در افغانستان جزو برترین مجموعه های آموزشی آنلاین به شمار میاید که تمامی استاندارهای بین المللی برای آموزش آنلاین را دارا میباشد. امید می رود که این اکادمی در سال های آینده در موقعیت های بهتری قرار داشته باشد و برنامه های متعددی را برای شاگردان ارائه دهد.
گزارش از: اسدالله پژمان
